สื่อและสิ่งพิมพ์ (Media) เป็นธุรกิจที่มีลักษณะพิเศษ คือ มีรายได้หลักจากค่าโฆษณา ส่วนตัวสินค้าหลักเอง (เช่น หนังสือพิมพ์ นิตยสาร รายการทีวี) กลับมิได้ก่อรายได้จากการขายให้กับธุรกิจมากมายเท่าใด เมื่อเปรียบเทียบกับรายได้จากค่าโฆษณา

 

สำหรับแนวโน้มในบ้านเราขณะนี้ หลายบริษัทได้มีการออกสื่อ สิ่งพิมพ์ฟรี (Free Magazine) เหมือนในต่างประเทศบ้างแล้ว แต่การที่สื่อสิ่งพิมพ์ทั้งหลายจะติดตลาดเป็นที่นิยม มิใช่อยู่ที่ราคาสูงหรือต่ำ แต่อยู่ที่เนื้อหา (content) มีสาระดึงดูด ตรงกลุ่มเป้าหมายหรือไม่

โดยทฤษฎีของสื่อสารมวลชนที่ดี ต้องประกอบด้วย 3 ส่วน คือ to inform (ให้ข้อมูลข่าวสาร), to educate (ให้ความรู้และประเทืองปัญญาแก่ผู้อ่าน)และ to entertain (ให้ความบันเทิง) จึงจะประสบความสำเร็จ

‘หมายเหตุภาษี’ (Tax Notes from Tax Expert) วันนี้จะเจาะไปที่ กลุ่มสื่อและสิ่งพิมพ์ 26 บริษัทในตลาดหลักทรัพย์ ซึ่งนิตยสาร TAX & BUSINESS REVIEW ได้จัดอันดับการเสียภาษีตามงบการเงินประจำปี 2550 ไว้ ปรากฏว่า BEC (บริษัท บีอีซี เวิลด์ หรือไทยทีวีสีช่อง 3) เป็นผู้ครองแชมป์ผู้เสียภาษีสูงสุด เป็นเงิน 983 ล้านบาท รายได้ 7,968 ล้านบาท กำไรสุทธิ 3,292 ล้านบาท สัดส่วนภาษี/รายได้เท่ากับ 12.34% (สูงกว่าอัตราส่วนค่าเฉลี่ยของกลุ่มซึ่งเท่ากับ 4.88% เท่านั้น!)

ในที่นี้ผู้เขียนขอวิเคราะห์ถึงกลยุทธ์ภาษี&ธุรกิจเพื่อชี้ช่องทางประหยัดภาษีแก่บริษัทต่างๆ ในกลุ่มนี้พอสังเขปดังนี้

1. BEC (บริษัท บีอีซี เวิลด์) ประกอบธุรกิจจัดหาผลิตรายการและขายเวลาโฆษณาทางโทรทัศน์เป็นหลักโดยมีการลงทุนในบริษัทลูกด้วย

(1) จากงบการเงินปี 2550 BEC มี รายได้จากค่าโฆษณา ถึง 7,022 ล้านบาท (คิดเป็น 90% ของรายได้รวมของบริษัท) โดย 50% ของรายได้ค่าโฆษณามาจากช่วง prime time โดยมีอัตรากำไรขั้นต้นสูงถึง 60% เนื่องจากรายการทีวีของช่อง 3 เป็นที่นิยมของกลุ่มเป้าหมายต่าง ๆ กัน เช่น รายการ ‘ผู้หญิงถึงผู้หญิง’ ละครโทรทัศน์ และเกมโชว์ต่าง ๆ เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม เนื่องจาก BEC เป็นบริษัทจดทะเบียนใน SET ซึ่งจะได้รับการลดอัตราภาษีเงินได้นิติบุคคลลงเหลือ 25% สำหรับกำไรสุทธิ 300 ล้านบาทแรก กรณีนี้จึงสามารถประหยัดภาษีได้จำนวนหนึ่ง และยังได้ประโยชน์ทางภาษีในระดับผู้ถือหุ้นอีกด้วย โดยกรณี BEC ไปลงทุนในบริษัทในเครือ ก็จะได้รับยกเว้นภาษีเงินได้นิติบุคคลสำหรับเงินปันผลทั้งจำนวน (ม.65 ทวิ (10)) ส่วนผู้ถือหุ้นบุคคลธรรมดาก็ได้รับสิทธิเครดิตภาษีเงินปันผล (ม.47 ทวิ) และได้รับยกเว้นภาษีเงินได้สำหรับ capital gains จากการขายหุ้นใน SET (กฎกระทรวง#126 ข้อ 2 (23) แห่งประมวลรัษฎากร) ซึ่งราคาเป้าหมายของหุ้นในไตรมาส 1 ของปี 2551 คือ 28 บาท/หุ้น (อิง PE 22 เท่า)

ตารางเปรียบเทียบข้อมูลการเสียภาษี 26 บริษัทในกลุ่มธุรกิจสื่อและสิ่งพิมพ์

ยอดตามงบการเงินปี 2550

เรียง รายชื่อบริษัทในแต่ละกลุ่มธุรกิจ ชื่อย่อ ภาษีเงินได้ รายได้ กำไร(ขาดทุน) ภาษี/รายได้

ลำดับ นิติบุคคล สุทธิ

อาหารและเครื่องดื่ม 2,615 172,159 10,800 1.52%

1 ไมเนอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล MINT 493 14,029 2,147 3.51%

2 น้ำมันพืชไทย TVO 484 18,455 1,835 2.62%

3 น้ำตาลขอนแก่น KSL 328 9,133 1,250 3.59%

4 ไทยยูเนี่ยน โฟรเซ่น โปรดักส์ TUF 262 56,072 2,270 0.47%

5 ทิปโก้ฟูดส์ (ประเทศไทย) TIPCO 204 5,238 763 3.89%

6 เสริมสุข SSC 163 18,931 493 0.86%

7 ไทยเทพรสผลิตภัณฑ์อาหาร SAUCE 160 2,229 543 7.18%

8 ไทยเพรซิเดนท์ฟูดส์ TF 128 7,310 918 1.75%

9 เอส แอนด์ พี ซินดิเคท S&P 93 4,076 287 2.28%

10 ยูไนเต็ดฟลาวมิลล์ UFM 87 2,890 (692) 3.01%

11 ล่ำสูง (ประเทศไทย) LST 64 6,667 304 0.96%

12 เพรซิเดนท์เบเกอรี่ PB 59 2,779 339 2.12%

13 ไทยวาฟูดโปรดักส์ TWFP 31 851 129 3.64%

14 โออิชิ กรุ๊ป OISHI 21 4,676 580 0.45%

15 อกริเพียว โฮลดิ้งส์ APURE 15 1,763 (37) 0.85%

16 เพรซิเดนท์ไรซ์โปรดักส์ PR 14 1,054 153 1.33%

17 หาดทิพย์ HTC 5 2,554 8 0.20%

18 อุตสาหกรรมอาหาร ส.ขอนแก่น SORKON 4 1,014 (3) 0.39%

19 ทรอปิคอลแคนนิ่ง(ประเทศไทย) TC - 3,127 (68) 0.00%

20 ฟู้ดแอนด์ดริ้งส์ F&D - 607 (13) 0.00%

21 มาลีสามพราน MALEE - 4,068 (92) 0.00%

22 สยามอุตสาหกรรมเกษตร สับปะรดและอื่นๆ SAICO - 1,132 (72) 0.00%

23 อาหารสยาม SFP - 2,475 (59) 0.00%

24 ผลิตภัณฑ์อาหารกว้างไพศาล POMPUI - 795 (8) 0.00%

25 ไดโดมอน กรุ๊ป DAIDO - 234 (175) 0.00%

26 เอบิโก้ โฮลดิ้งส์ * ABICO - - - -

* ณ วันที่ 17 เม.ย.2551 ยังไม่นำส่งงบการเงิน

นอกจากนั้น ยังได้ทำสัญญาเช่าเวลาจัดรายการและโฆษณากับ อสมท. ตามสัญญาลงวันที่ 25 มกราคม 2533 สำหรับคลื่น FM 105.5 เมกกะเฮิรตซ์ โดยสัญญาจะสิ้นสุดวันที่ 31 มกราคม 2563

ภายใต้สัญญาสัมปทานทั้ง 2 ฉบับ บริษัทย่อยของ BEC จะต้องจ่ายผลประโยชน์และค่าตอบแทนรายปีแก่ อสมท. ตั้งแต่ปี 2551 เป็นเงิน 2,333.04 ล้านบาท และ 242.46 ล้านบาท ตามลำดับ และต้องยกทรัพย์สินที่เกี่ยวข้องให้แก่ อสมท. ทันทีนับแต่วันที่ได้นำทรัพย์สินมาใช้ในกิจการ ซึ่ง BEC (ผู้ให้) สามารถตัด BV ของสินทรัพย์เป็นรายจ่ายได้ (แต่มีภาษีขาย (VAT)) แต่ผู้รับ (อสมท.) มีประเด็นที่อาจต้องเสียภาษีเงินได้นิติบุคคลตาม ม.65 ทวิ (4)

แน่นอนว่าธุรกิจสัมปทานย่อมได้เปรียบในเรื่องของการผูกขาดหรือมีคู่แข่งขันน้อยราย ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ BEC มีรายได้และกำไรที่สูงมาก ซึ่งจากงบดุลปี 2550 ก็ยังปรากฏว่าบริษัทฯมีสภาพคล่องสูงมาก เพราะมีเงินสดหรือรายการเทียบเท่าเงินสดถึง 3,201 ล้านบาท จึงถือเป็น Cash Cow ที่อ้วนท้วนและแข็งแรงมาก

กล่าวในมุมภาษี&ธุรกิจ กรณีบริษัทฯมีกำไรสะสมที่สูงถึง 3,136 ล้านบาทเช่นนี้ หากมีการจ่ายเป็นผลมาก P/E ก็จะลดลง แต่ผู้ถือหุ้น (ทั้งกรณีที่เป็นบริษัทฯหรือบุคคลธรรมดา) จะได้สิทธิประโยชน์ทางภาษีสูงกว่ากรณีให้ผู้ถือหุ้นดังกล่าวขายหุ้นทิ้งเพื่อได้ capital gains

2. WORK (บ. เวิร์คพอยท์ เอ็นเทอร์เทนเม้นท์) มีรายได้ตามงบการเงินรวมปี 2550 เป็นเงิน 1,347 ล้านบาท กำไรสุทธิ 359 ล้านบาท เสียภาษีเงินได้นิติบุคคล 101 ล้านบาท (ซึ่งเป็นยอดชำระภาษีที่สูงเป็นอันดับ 6 ในกลุ่มนี้ รองจาก BEC, MCOT, MAJOR, GRAMMY, GMMM ตามลำดับ) คิดเป็นสัดส่วนภาษีต่อรายได้เท่ากับ 7.5% (สูงกว่าค่าภาษีเฉลี่ยของกลุ่มซึ่งเท่ากับ 4.88%)

ในที่นี้จะขอให้ ‘หมายเหตุภาษี’ เพื่อเป็นแนวทางประหยัดภาษีของกิจการพอสังเขปดังนี้

(1) บริษัทฯจดทะเบียนเข้าสู่ตลาดหลักทรัพย์ (SET) เมื่อ 29 ก.ย. 2547 ซึ่งถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในการสร้างความเติบโตอย่างก้าวกระโดดมาจนทุกวันนี้ เพราะสามารถระดมทุนได้ง่ายโดยปราศจากต้นทุนทางการเงิน (ดอกเบี้ย)

แน่นอนว่า WORK ย่อมได้รับสิทธิประโยชน์ทางภาษีต่าง ๆ หลายประการ เช่นเดียวกับบริษัทใน SET ทั่วไป แต่กรณีของ WORK ซึ่งมีกำไรสุทธิ 359 ล้านบาทนั้น ยังไม่ได้สิทธิลดอัตราภาษีเหลือ 25% ตามพรฎ.#387 (พ.ศ.2544) แต่จะได้สิทธิลดอัตราภาษีเหลือ 25% สำหรับกำไรสุทธิที่ไม่เกิน 300 ล้านบาทแรก เป็นเวลา 3 ปี (ตามมติ ครม.เมื่อ 4 มี.ค. 2551) ซึ่งจะต่างจาก BEC, MCOT, MAJOR ซึ่งมีกำไรสุทธิสูงเป็นพันล้านจึงได้สิทธิลดภาระภาษีเงินได้นิติบุคคลไม่มากนัก

(2) WORK มีบริษัทในเครือและคณะบุคคล รวม 18 หน่วยภาษี โดยหลักใหญ่เป็นการประกอบธุรกิจผลิตรายการโทรทัศน์ (ซึ่งมีรายได้ 90% ของกิจการ) แต่ในปี 2550 บริษัทฯมีกำไรสุทธิลดลง 18% (ประมาณ 250 ล้านบาท) แม้จะมีรายได้เพิ่มเติมมาจากการแสดงโชว์คอนเสิร์ต และสร้างภาพยนตร์

จากโครงสร้างของบริษัทในเครือ 18 แห่งดังกล่าว ปรากฏว่ามีการตั้งกิจการร่วมค้าเฉพาะกิจ 3 หน่วยภาษี (เพื่อผลิตภาพยนตร์หน่วยละ 1 เรื่อง) และคณะบุคคล 4 หน่วยภาษี กล่าวสำหรับกรณีของกิจการร่วมค้าฯ ซึ่งประมวลรัษฎากรถือเป็นหน่วยภาษีที่ต้องเสียภาษีเงินได้นิติบุคคลแยกต่างหากจากผู้ร่วมค้า (partner) กรณีจึงมีทั้งข้อบวกและข้อลบ กล่าวคือเนื่องจากเป็นการสร้างภาพยนตร์แนวตลกเฉพาะกิจเป็นเรื่อง ๆ กับดาวตลก ซึ่งเป็นตัวนำของเรื่อง (เท่ง โหน่ง หม่ำ) ดังนั้นจึงดีและง่ายสำหรับการแบ่งผลประโยชน์โดยไม่ต้องไปปะปนกับกำไรของธุรกิจปกติทั่วไป นอกจากนั้นกรณียังได้รับยกเว้นภาษีเงินได้สำหรับส่วนแบ่งกำไรให้แก่ partner ที่เป็นบริษัทหรือหจก.อีกด้วย (การยกเว้นภาษีไม่คลุมถึง partner ที่เป็นบุคคลธรรมดา) แต่ข้อด้อยก็คือ กิจการร่วมค้าฯ จะไม่ได้สิทธิลดภาษีนิติบุคคลเหลือ 25% เพราะมิใช่บริษัทที่จดทะเบียนใน SET

ส่วนกรณีของการจัดตั้งคณะบุคคลนั้น มีข้อดีคือเป็นการแยกหน่วยภาษีบุคคลธรรมดาออกมาต่างหากจากบุคคลซึ่งอาจมีเงินได้ที่สูงจากเงินเดือน ค่าจ้าง และรายได้อื่น กรณีจึงเป็นประหยัดภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาลงมาได้ ซึ่งกรณีดังกล่าวยังมีทางเลือกอื่นในการประหยัดภาษีได้อีกเช่น การจดทะเบียนเป็นบริษัทจำกัด (SMEs ซึ่งมีทุนจดทะเบียนชำระแล้วไม่เกิน 5 ล้านบาท) เป็นต้น

เรื่อง : อมรศักดิ์ พงศ์พศุตม์